Weronika Hoffa

radca prawny

Specjalizuję się w zagadnieniach prawa gospodarczego, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności członków zarządu
[Więcej >>>]

Skontaktuj się!

Sprawozdania: finansowe oraz z działalności spółki z o.o.

Weronika Hoffa05 lutego 2025Komentarze (0)

Witam Cię Prezesie na moim blogu!

Jest słoneczny i mroźny dzień 05.02.2025 roku. Dziś postanowiłam popełnić wpis o obowiązkach związanych z zakończeniem roku obrotowego w spółce z o.o., a to dlatego, że myślałam o tym ilu osobom pomogłam założyć spółki z o.o. w roku 2023 i stwierdziłam, że było ich naprawdę sporo.  Nie było miesiąca bez chociażby jednej nowo założonej spółki z o.o. Nie wszystkie te osoby jednak powróciły do mnie po zakończeniu pierwszego roku obrotowego z prośbą o pomoc w wykonaniu obowiązków sprawozdawczych. Z myślą właśnie o tych debiutujących Prezesach jest ten wpis.

Objaśniam w nim jakie kroki należy podjąć po zakończeniu roku obrotowego w spółce z o.o. (pierwszego i każdego kolejnego) w zakresie sprawozdań: finansowego i z działalności spółki i w jakim terminie.

 

I. Termin na przygotowanie sprawozdania finansowego

Po zakończeniu każdego roku obrotowego, zarząd spółki z o.o. ma obowiązek sporządzić, w terminie trzech miesięcy, roczne sprawozdanie finansowe.

Obowiązek ten wynika z art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Jeżeli rok obrotowy w Twojej spółce pokrywa się z kalendarzowym, to oznacza, że do dnia 31 marca każdego roku, należy sporządzić roczne sprawozdanie finansowe. W praktyce sprawozdanie finansowe powinno być przygotowane przez księgowego i wysłane mailem do zarządu odpowiednio wcześniej. Jest to ważne ponieważ:

  1. zarząd powinien mieć czas na jego weryfikację (czy ujęto w nim wszystko co trzeba, czy daty się zgadzają i czy przypadkiem księgowy nie zapomniał się podpisać podpisem elektronicznym)
  2. do dnia 31 marca każdego roku, CAŁY zarząd sporządzone sprawozdanie powinien podpisać podpisem elektronicznym
  3. do 31. marca każdego roku, należy także sporządzić sprawozdanie zarządu z działalności spółki, a informacje ze sprawozdania finansowego są do tego potrzebne.

 

Kto podpisuje roczne sprawozdanie finansowe?

 

Zgodnie z ogólną zasadą sprawozdanie finansowe w wersji elektronicznej, w formacie xml. podpisuje podpisem elektronicznym księgowy, który je sporządził oraz cały aktualny zarząd spółki.

Pamiętaj, że Twój podpis elektroniczny pod sprawozdaniem finansowym – jest równoznaczny z potwierdzeniem, że „sprawozdanie sporządzono zgodne z prawem”, a więc, że spełnia ono wymagania przewidziane ustawą o rachunkowości. Jeżeli któryś z członków zarządu odmówi podpisania sprawozdania – to trzeba to uzasadnić. Procedurę działania w takim wypadku omawiam szerzej w innym wpisie.

Sprawozdanie finansowe może podpisać co najmniej jeden członek zarządu, ale pozostali członkowie powinni wtedy złożyć oświadczenia, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, albo że odmawiają jego podpisania.

 

Poniżej krótka sciąga z ustawy o rachunkowości:

 

Art.  52.  [Termin sporządzenia i podpisywanie sprawozdania finansowego]

1. Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.

2. Sprawozdanie finansowe podpisują – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu albo co najmniej jedna osoba wchodząca w skład tego organu w sposób, o którym mowa w ust. 2b. Odmowa podpisu sprawozdania finansowego wymaga sporządzenia pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

2a. Podpisanie sprawozdania finansowego stanowi potwierdzenie, że spełnia ono wymagania przewidziane w ustawie.

2b. Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy, sprawozdanie finansowe może podpisać co najmniej jedna osoba wchodząca w skład tego organu po złożeniu przez pozostałe osoby wchodzące w skład tego organu oświadczeń, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmów złożenia takich oświadczeń. Odmowa złożenia oświadczenia jest równoznaczna z odmową podpisu sprawozdania finansowego i wymaga sporządzenia pisemnego uzasadnienia. Oświadczenie, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, oraz odmowa złożenia takiego oświadczenia są dołączane do sprawozdania finansowego. (…)”

II. Termin na przygotowanie sprawozdania zarządu z działalności spółki 

Po zakończeniu każdego roku obrotowego zarząd spółki z o.o., w terminie trzech miesięcy, ma obowiązek sporządzić sprawozdanie zarządu z działalności spółki.

Obowiązek ten wynika z art. 49 ustawy o rachunkowości. Ustawa ta przewiduje jednak „opcję” braku konieczności sporządzania sprawozdania z działalności spółki w pewnych przypadkach, ale szerzej na temat tego, jakie warunki spółka musi spełnić aby z tej „opcji” skorzystać, opisuję w innym wpisie.

Jeżeli rok obrotowy w Twojej spółce pokrywa się z kalendarzowym, to do 31 marca każdego roku, zarząd spółki z o.o. obowiązany jest (w większości przypadków) sporządzić sprawozdanie z działalności spółki.

Kto podpisuje roczne sprawozdanie z działalności spółki?

Tak jak w przypadku sprawozdania finansowego, sprawozdanie z dzałalności podpisuje podpisem elektronicznym cały zarząd spółki z o.o., aktualnie urzędujący.

Sprawozdanie z działalności spółki może być zapisane w dowolnym formacie pliku, umożliwiającym złożenie w nim podpisu elektronicznego (np. pdf. doc., docx., jpg.). Sprawozdanie finansowe z kolei powinno być sporządzone w wersji elektronicznej, w formacie xml.

Księgowa musi wiedzieć jak sporządzić sprawozdanie finansowe w formacie xml.; jeżeli nie wie, to wiesz co trzeba zrobić 🙂

 

Co zawiera sprawozdanie z działalności spółki?

[kliknij aby kontynuować…]

Odpowiedzialność karna za nieskładanie sprawozdań

Weronika Hoffa04 lutego 2025Komentarze (0)

Prezesie!

Dziś opowiem Tobie historię pewnej Pani Prezes w spółce z o.o. Przyjmijmy, że ma na imię Zofia.

Zofia założyła jednoosobową spółkę z o.o. Podjęła się również pełnienia funkcji Prezesa w jednoosobowym zarządzie tej spółki. Zofia snuła plany odnośnie do działalności, którą miała prowadzić jej spółka z o.o.. Coś jednak biznesowo nie wyszło tak jak powinno, więc Zosia zaniechała realizacji tych planów i … spółkę porzuciła. Spółka zawiązana i zarejestrowana w KRS ostatecznie nie podjęła jakiejkolwiek działalności.

Zofia co roku składała w KRS sprawozdanie finansowe, sprawozdanie zarządu z działalności spółki, uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i uchwałę o pokryciu straty, gdyż wiedziała, że ciąży na niej, jako na zarządzie, taki obowiązek sprawozdawczy.

Zosia nie bardzo wiedziała co zrobić, aby spółkę „zamknąć” i wykreślić z KRSu więc opcja składania sprawozdań i uchwał raz w roku nie jawiła się jako zbyt uciążliwa, w porównaniu z kosztowną, jej zdaniem, procedurą likwidacji spółki.

Przez kilka lat Pani Prezes wykonywała sumiennie obowiązki sprawozdawcze aż któregoś roku zapomniała. Dostała wezwanie na przesłuchanie na Komendę Policji. Powiedziała na przesłuchaniu, jakie są powody opóźnienia i obiecała sprawozdanie finansowe złożyć w KRS.

Zofia nie złożyła jednak tych sprawozdań za poprzedni rok, do końca kolejnego roku obrachunkowego.

Niezłożenie (niesporządzenie) sprawozdania odpowiedzialność karna

art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości 

art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości

Zofia zgłosiła się do Kancelarii, kiedy otrzymała akt oskarżenia. Oskarżono ją o to, że dopuściła się niesporządzenia sprawozdania z działalności spółki, tj. o czyn z art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości, a także o to, że nie złożyła w Krajowym Rejestrze Sądowym sprawozdania finansowego, tj. o czyn z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości.

Zofia zdziwiła się jakie mogą ja za to spotkać konsekwencje, gdyż myślała, że nikomu przecież nie wyrządziła tym szkody.

 

Kara za niesporządzenie sprawozdania z działalności spółki

Wytłumaczyłam wówczas Zofii, że art.  77  pkt 2 ustawy o rachunkowości  wprowadza odpowiedzialność karną za  naruszenie obowiązku sporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej oraz skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej.

Na podstawie tego przepisu ten, kto w ogóle nie sporządził takiego sprawozdania podlega grzywnie albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Czyn zabroniony z art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości jest typem formalnym (bezskutkowym), co oznacza, że do jego znamion nie należy spowodowanie żadnej zmiany w świecie zewnętrznym (nie potrzeba żadnej szkody).

 

Kara za niezłożenie sprawozdania finansowego

Podobnie, rzecz się ma z art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Opisany tu czyn zabroniony też jest typem formalnym (bezskutkowym) dotyczącym abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo dobra prawnego. Czyn ten jest zagrożony karą grzywny albo karą ograniczenia wolności.

Czynność wykonawcza czynu z art. 79 pkt 4  jako „nieskładanie wbrew przepisom ustawy we właściwym rejestrze sądowym sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej”, wskazuje, iż zawsze chodzi zaniechanie.

Chodzi o takie sytuacje jak:

  1. złożenie sprawozdania w ogóle nie nastąpiło,
  2. nastąpiło złożenie sprawozdania do rejestru sądowego ale nie było ono skuteczne (z uwagi na braki formalne),
  3. zgłoszenie zostało dokonane później, niż wynika to z przepisów ustawy.

Przechodząc ponownie do historii Zofii, warto podkreślić, że Prezeska Zofia chciała domagać się przed Sądem uniewinnienia, choć ciężko było znaleźć pole do obrony wobec przyznania przez oskarżoną faktu niezłożenia sprawozdania finansowego i niesporządzenia sprawozdania z działalności spółki oraz wobec formalnego czynu zabronionego.

 

Obrona przez wykazanie znikomego poziomu społecznej szkodliwości czynu

W tej sprawie zdecydowałam się na obronę Klienta poprzez wykazanie znikomego poziomu społecznej szkodliwości czynu.

Sprawa zakończyła się sukcesem.

Sąd co prawda uznał, że Zofia dopuściła się popełnienia zarzucanych jej czynów, jednak na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.p.k. postępowanie umorzył a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Sąd rozpoznający sprawę, wskazał, że oceniając stopień szkodliwości społecznej czynu zarzucanego oskarżonemu konkretyzujący się w szerszych ramach szkodliwości społecznej właściwej dla danego typu przestępstwa, któremu odpowiadają granice ustawowego zagrożenia karą – stopień szkodliwości społecznej czynu oskarżonej był znikomy i w konsekwencji postępowanie należało umorzyć z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu. Sąd ocenił, że oskarżona naruszyła swoim zaniechaniem obowiązujące normy co do terminowości sporządzenia i złożenia sprawozdania finansowego, jednakże uchybienie to po części wynikało z sytuacji osobistej, w jakiej znalazła się oskarżona (czego dowodzono w ramach ustalonej linii obrony). Według Sądu należało mieć na uwadze, iż sprawozdanie finansowe, pomimo braku zachowania należytej terminowości zostało finalnie sporządzone i złożone do odpowiedniego organu.

Sąd kierując się również zasadami współżycia społecznego, uznał, że społeczna szkodliwość powyższego czynu jest znikoma. Dodatkowo Sąd wskazał, iż zachowanie oskarżonej z uwagi na nieprowadzenie rzeczywistej działalności przez spółkę nie spowodowało negatywnych następstw wobec podmiotów trzecich. Sąd ocenił również, że motywacja oskarżonej wskazuje na znikomy stopień szkodliwości społecznej przypisanych jej czynów.

Umorzenie postępowania karnego

Mając na uwadze treść art. 1 § 2 k.k., który wskazuje, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, a także treść art. 17 § 1 ust. 3 k.p.k., który nakazuje umorzyć wszczęte postępowanie, jeżeli społeczna szkodliwość czynu zarzucanego oskarżonemu jest znikoma, Sąd umorzył postępowanie przeciwko Zofii.

 

A czy Tobie Prezesie zdarzyło się złożyć sprawozdania po terminie?

 

Nie ryzykuj – czym prędzej złóż zaległe sprawozdania. W przeciwnym razie grozi Ci kara grzywny albo kara pozbawienia wolności do lat 2, albo obie te kary łącznie.

 

Weronika Hoffa

  radca prawny

 

Inne wpisy na blogu, na które polecam zajrzeć:

Sporządzenie sprawozdania finansowego oraz z działalności spółki z o.o.

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 ksh (środki obrony)

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. przez wykazanie BRAKU SZKODY 

Obrona członków zarządu przez wykazanie istnienia MAJĄTKU SPÓŁKI (art. 299 ksh)

Wypłacanie pieniędzy ze spółki z o.o. – najczęstsze błędy i ich możliwe konsekwencje

Nowopowołany członek zarządu sp. z o.o. może odpowiadać za błędy poprzedników

 

 

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. przez wykazanie BRAKU SZKODY

Weronika Hoffa08 października 2024Komentarze (0)

Witam Cię Prezesie na moim blogu!

 

Dziś o szkodzie.

 

A dokładniej o tym, jak się obronić przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. poprzez wykazanie braku szkody po stronie wierzyciela.

 

Według art. 299 k.s.h. członkowie zarządu ponoszą deliktową odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadzie winy.

O tym już pisałam np. tu:

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 ksh (środki obrony)

 

W poprzednich wpisach pisałam również, że odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. z art. 299 k.s.h. to:

„sankcja za zawinione kierowanie sprawami spółki w sposób prowadzący do bezskuteczności egzekucji wierzytelności przeciwko spółce – znajdujące wyraz w niezłożeniu we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości (por.m.in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07, OSNC 2009, Nr 3, poz. 38)”

 

Szkoda z art. 299 k.s.h.

Skoro mamy do czynienia z odpowiedzialnością odszkodowawczą – to musi wystąpić jakaś SZKODA.

Pojęcie szkody w art. 299 k.s.h. rozumiane jest jednak inaczej niż na gruncie przepisów ogólnych tj. art. 361 § 2 k.c.

Szkoda z art. 299 k.s.h. znajduje wyraz przede wszystkim w obniżeniu potencjału majątkowego spółki na skutek doprowadzenia spółki do stanu niewypłacalności.

 

Przesłanki egzoneracyjne

czyli zwalniające z odpowiedzialności

Art. 299 k.s.h. w dniu 08.02.2025 brzmi:


Art.  299.  [Bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce]

1.  Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

3.  Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.

4. Osoby, o których mowa w § 1, nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji.

 

Wykazanie brak szkody

Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2020 r., I CSK 4/19 (niepubl.)

w celu stwierdzenia braku szkody w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. po stronie niezaspokojonego wierzyciela spółki konieczne jest wykazanie, iż w postępowaniu upadłościowym wierzyciel nie uzyskałby zaspokojenia, nawet gdyby to postępowanie wszczęto wcześniej.

Jest to logiczne, skoro odpowiedzialność z art. 299 k.s.h. to  niejako sankcja za „niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki w czasie właściwym” i doprowadzenie przez to do obniżenia jej potencjału majątkowego.

W tym ujęciu szkoda występuje w znaczeniu odbiegającym od klasycznej cywilistycznej definicji szkody rozumianej jako uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, którego miarą jest różnica ich stanu z czasu poprzedzającego i następującego po zdarzeniu wywołującym szkodę.

Jeżeli zatem potencjał majątkowy spółki obniżył się na skutek zaniechania przez członków zarządu zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, członkowie zarządu odpowiadają tylko w granicach obniżenia tego potencjału.

Szkoda, o której mowa w art. 299 § 2 k.s.h., odpowiada różnicy w potencjale majątkowym spółki, jaka wystąpiła, a do której nie doszłoby, gdyby we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

 

Sytuacja, w której stopień zaspokojenia wierzyciela kształtowałby się tak samo mimo niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, oznacza zarazem brak adekwatnego związku przyczynowego między zaniechaniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez członka zarządu i szkodą doznaną przez wierzyciela.

 

Brak związku przyczynowo – skutkowego

Przesłankami tej odpowiedzialności oprócz szkody rozumianej w zasygnalizowany sposób są:

  • istnienie zobowiązania spółki z o.o.,
  • bezskuteczność egzekucji z majątku spółki oraz także
  • związek przyczynowy między niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, a niezaspokojeniem się wierzyciela.

 

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że wyłączenie odpowiedzialności członka zarządu jest możliwe wtedy, gdy:

wykaże on, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie nie zmniejszył się potencjał majątkowy spółki, a wierzyciel i tak nie uzyskałby zaspokojenia (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 marca 2007 r., III CSK 404/06 i z dnia 2 marca 2006 r., I CSK 84/2005, Biuletyn SN 2006, nr 5, s. 12).

 

Inaczej rzecz ujmując:

szkoda dla wierzyciela nie powstanie na skutek niewyegzekwowania określonego zobowiązania spółki, gdy brak zaspokojenia nie pozostaje w związku przyczynowym z niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, co oznacza, że zobowiązanie spółki nie mogłoby być zaspokojone z jej majątku, nawet w sytuacji, kiedy zostałby zgłoszony wniosek o upadłość we właściwym czasie.

 

Dowód na brak szkody z art. 299 k.s.h.

Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2012 r., V CSK 575/11 (niepubl.):

przesłanka egzoneracyjna braku szkody, uwalnia pozwanego od odpowiedzialności tylko w razie przeprowadzenia dowodu, że wierzyciel nie uzyskałby zaspokojenia swej wierzytelności z powodu braku wystarczającego majątku, nawet gdyby wszczęto postępowanie upadłościowe lub układowe na skutek wniosku w tym przedmiocie, złożonego w czasie właściwym.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2003 r., IV CK 226/02 (niepubl.) wyjaśniono z kolei, że:

szkoda w rozumieniu art. 298 § 2 k.h. (art. 299 § 2 k.s.h.) polega na obniżeniu – wskutek tego, że z winy członków zarządu nie doszło we właściwym czasie do zgłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego – potencjału majątkowego spółki powodującego niemożność wyegzekwowania od spółki jej zobowiązań.

 

Jak więc taki dowód przeprowadzić? 

Najcześciej wymagana jest opinia biegłego z zakresu finansów lub rachunkowości lub wyceny przedsiębiorstw.

Aby uzyskać opinię biegłego, która odpowiada na kluczowe pytania z perspektywy pozwanego członka zarządu – wymagana jest odpowiednio opisana teza dowodowa.

Pełnomocnik profesjonalny, znający meandry spraw z art. 299 k.s.h. wie jak dobrać słowa tezy dowodowej aby otrzymać informacje potrzebne do skutecznej obrony.

 

Członkowie zarządu odpowiadają wobec wierzyciela za tak pojmowaną szkodę,

a nie za niezaspokojone zobowiązania spółki

 

Dla tak rozumianej odpowiedzialności odszkodowawczej zarządu ustawa wprowadziła domniemanie owej szkody, domniemanie winy oraz swoisty związek przyczynowy między zachowaniem zarządu a ową szkodą, inny niż dla nienależytego wykonania zobowiązania głównego.

Z tych powodów omawiana odpowiedzialność członków zarządu jest zawsze odpowiedzialnością prywatnoprawną (odszkodowawczą), niezależną od charakteru niezaspokojonego zobowiązania spółki.

Członek zarządu zwalnia się z odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że zaspokojenie wierzyciela przedstawiałoby się tak samo, gdyby wniosek zgłoszono we właściwym czasie.

Sąd Najwyższy potwierdził to wyroku z dnia 24 lutego 2011 r., III CNP 26/10 w którym podkreślił, że:

trzeba ad casum ustalić, czy z niezgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym konkretna szkoda po stronie wierzycieli. Zauważył, że nie da się wykluczyć sytuacji, w której nawet zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w najbardziej właściwym terminie i tak nie doprowadziłoby do zaspokojenia wierzyciela nawet w minimalnym zakresie, wobec stanu majątkowego dłużnika. Według Sądu w takim przypadku członek zarządu nie poniesie odpowiedzialności.

 

Zakres szkody z art. 299 k.s.h.

W wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CSK 390/11 Sąd Najwyższy stwierdził z kolei, że

członek zarządu spółki z o.o. odpowiada na podstawie art. 299 k.s.h. jedynie za taką część należności spółki wobec jej wierzyciela, jaką wierzyciel otrzymałby w zainicjowanym we właściwym czasie postępowaniu upadłościowym. Jeżeli potencjał majątkowy spółki obniżył się na skutek zaniechania przez członków zarządu zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, członkowie zarządu odpowiadają tylko w granicach obniżenia tego potencjału. Szkoda, o której mowa w art. 299 § 2 k.s.h., odpowiada różnicy w potencjale majątkowym spółki, jaka wystąpiła, a do jakiej nie doszłoby, gdyby we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

W wyroku z dnia 20 maja 2003 r., III CKN 1281/00 Sąd Najwyższy uznał, że:

jeżeli majątek spółki jest tak mały, iż sąd oddaliłby wniosek o ogłoszenie jej upadłości ze względu na to, że majątek ten nie wystarcza nawet na koszty postępowania, to wykazując tę okoliczność członek zarządu spółki z o.o. zwolni się z odpowiedzialności ze względu na brak szkody w rozumieniu art. 298 § 2 k.h.

Takie samo stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 marca 2007 r., III CSK 404/06 i w wyroku z dnia 6 maja 2010 r., II CSK 661/08.

 

To tyle w zakresie szkody z art. 299 k.s.h. i sposobów na obronę przed odpowiedzialnością.

 

Jeżeli Twój prawnik mówi Ci, że nie można udowadniać, braku szkody nawet gdyby do złożenia wniosku doszło w terminie – wiesz co robić 🙂

 

Weronika Hoffa

radca prawny

 

Inne wpisy na blogu, na które polecam zajrzeć:

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 ksh (środki obrony)

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. przez wykazanie BRAKU SZKODY 

Obrona członków zarządu przez wykazanie istnienia MAJĄTKU SPÓŁKI (art. 299 ksh)

Wypłacanie pieniędzy ze spółki z o.o. – najczęstsze błędy i ich możliwe konsekwencje

Nowopowołany członek zarządu sp. z o.o. może odpowiadać za błędy poprzedników

Sporządzenie sprawozdania finansowego oraz z działalności spółki z o.o.

 

Obrona członków zarządu przez wykazanie istnienia MAJĄTKU SPÓŁKI (art. 299 ksh)

Rok obrotowy w spółkach

Weronika Hoffa05 lutego 2023Komentarze (0)

Witam Cię Prezesie!

Jeżeli dopiero zaczytasz przygodę ze spółką to może zastanawiałeś się kiedyś – czym jest rok obrotowy i jak długo trwa pierwszy rok obrotowy w Twojej nowej spółce? Wyjaśniam to w tym wpisie.

Otóż …

Rok obrotowy to pojęcie używane w rachunkowości i finansach, które odnosi się do 12-miesięcznego okresu, na który przedsiębiorstwo przygotowuje swoje sprawozdania finansowe. Jest to okres, w którym firma dokonuje rozliczeń swoich operacji finansowych, takich jak przychody, koszty, zyski i straty. W Polsce zasady dotyczące roku obrotowego reguluje Ustawa o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 10).

Rok obrotowy nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym (1 stycznia – 31 grudnia), ale w większości przypadków tak właśnie jest. Niektóre branże mają sezonowy charakter (np. rolnictwo, turystyka), więc wybór innego roku obrotowego w tych przypadkach może ułatwiać rozliczenia.

W Polsce rok obrotowy zazwyczaj pokrywa się z rokiem podatkowym, ale nie jest to regułą. Rok podatkowy to okres, za który rozliczany jest podatek dochodowy.

 

Pierwszy rok obrotowy 

 

Pierwszy rok obrotowy w spółce z o.o. (spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) ma szczególne znaczenie, ponieważ obejmuje okres od momentu jej powstania (rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, czyli w skrócie: KRS) do końca wybranego okresu rozliczeniowego. Zasady dotyczące pierwszego roku obrotowego reguluje Ustawa o rachunkowości oraz Kodeks spółek handlowych.

 

Kluczowe informacje o pierwszym roku obrotowym w spółce z o.o.:

 

Początek roku obrotowego:

    • Pierwszy rok obrotowy rozpoczyna się w dniu rejestracji spółki w KRS, to właśnie od tego momentu spółka zyskuje osobowość prawną i staje się podmiotem obowiązanym do prowadzenia pełnej rachunkowości.
    • Jeśli spółka powstała np. 15 marca, to pierwszy rok obrotowy zaczyna się 15 marca.

 

Długość pierwszego roku obrotowego. Możliwość wydłużenia pierwszego roku obrotowego.

    • jeżeli spółka została założona w pierwszej połowie roku – pierwszy rok obrotowy trwać będzie mniej niż 12 miesięcy, gdyż zakończy się 31. grudnia tegoż roku;
    • jeżeli spółka została założona w drugiej połowie roku – pierwszy rok obrotowy trwać może też dłużej niż 12 miesięcy, jeśli zarząd spółki zdecyduje się na jego przedłużenie  (np. aby dostosować go do roku kalendarzowego). Wówczas Pierwszy rok obrotowy zakończy się wówczas 31.grudnia roku kolejnego.  W przypadku wydłużenia okresu pierwszego roku obrotowego – księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe przygotowuje się jedno – za przedłużony okres. 
    • jeśli spółka przyjmie za rok obrotowy i podatkowy inny rok niż kalendarzowy, to wydłużenie pierwszego roku obrotowego nie będzie możliwe.

 

Zakończenie pierwszego roku obrotowego:

    • Pierwszy rok obrotowy kończy się w dniu, określonym w umowie spółki, a jeżeli w umowie spółki tego nie określono – w terminie wskazanym w uchwale zgromadzenia wspólników o zmianie umowy spółki;
    • Jeśli nie określono tego ani w umowie spółki ani w późniejszej uchwale o jej zmianie – pierwszy rok obrotowy zakończy się po upływie 12 miesięcy od daty rejestracji.

 

Sprawozdanie finansowe za pierwszy rok obrotowy:

    • Spółka z o.o. jest zobowiązana do przygotowania sprawozdania finansowego za pierwszy rok obrotowy, nawet jeśli trwał on krócej niż 12 miesięcy.
    • Sprawozdanie finansowe musi być sporządzone w terminie, zgodnie z wymogami ustawowymi i zgłoszone w KRS. Więcęj informacji na temat sporządzania sprawozdań znajdziesz w tym wpisie: Termin sporządzenia sprawozdania finansowego oraz z działalności spółki z o.o.

Przykład pierwszy:

Spółka z o.o. została zarejestrowana 1 czerwca 2023 r.

Wspólnicy spółki w umowie spółki postanowili, że pierwszy rok obrotowy zakończy się 31 grudnia 2023 r. (czyli będzie trwał 7 miesięcy).

W takim przypadku należy przygotować jedno sprawozdanie finansowe za okres od 1 czerwca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Przykład drugi:

Spółka z o.o. została zarejestrowana 1 listopada 2023 r.

Wspólnicy spółki w umowie spółki postanowili, że pierwszy rok obrotowy zakończy się 31 grudnia 2024 r. (czyli będzie trwał 14 miesięcy).

W takim przypadku należy przygotować jedno sprawozdanie finansowe za okres od 1 listopada 2023 r. do 31 grudnia 2024 r.

Ważne terminy:

Sprawozdanie finansowe: musi zostać przygotowane w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.

Zgromadzenie wspólników: powinno zatwierdzić sprawozdanie finansowe w ciągu 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.

 

 

W spółce akcyjnej (S.A.) zasady dotyczące pierwszego roku obrotowego są podobne do tych w spółce z o.o., ale istnieją pewne różnice wynikające ze specyfiki tej formy prawnej.

 

Kluczowe informacje o pierwszym roku obrotowym w spółce akcyjnej:

 

Początek roku obrotowego:

    • Pierwszy rok obrotowy rozpoczyna się w dniu rejestracji spółki akcyjnej w KRS.
    • Jeśli spółka została zarejestrowana np. 10 kwietnia, pierwszy rok obrotowy zaczyna się 10 kwietnia.

 

Długość pierwszego roku obrotowego:

    •  pierwszy rok obrotowy może trwać krócej niż 12 miesięcy, jeśli spółka została zarejestrowana w trakcie roku kalendarzowego.
    • pierwszy rok obrotowy może również trwać dłużej niż 12 miesięcy, jeśli został on przedłużony np. aby dostosować go do roku kalendarzowego.
    • jeśli spółka przyjmie za rok obrotowy i podatkowy inny rok niż kalendarzowy, to wydłużenie pierwszego roku obrotowego nie będzie możliwe.

Zakończenie pierwszego roku obrotowego:

    • Pierwszy rok obrotowy kończy się w dniu określonym przez statut spółki bądź w późniejszej uchwale o zmianie statutu, jeżeli wcześniej tego nie określono (np. 31 grudnia, jeśli chce się dostosować rok obrotowy do roku kalendarzowego)
    • Jeśli nie określono tego ani w statucie spółki ani w późniejszej uchwale o jego zmianie – pierwszy rok obrotowy zakończy się po upływie 12 miesięcy od daty rejestracji S.A w KRS.

Sprawozdanie finansowe za pierwszy rok obrotowy:

    • Spółka akcyjna jest zobowiązana do przygotowania sprawozdania finansowego za pierwszy rok obrotowy, nawet jeśli trwał on krócej niż 12 miesięcy
    • Sprawozdanie finansowe musi zostać zatwierdzone przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, podpisane i zgłoszone w terminie do KRS.

Przykład:

Spółka akcyjna została zarejestrowana 1 września 2023 r.

W statucie spółki postanowiono, że pierwszy rok obrotowy zakończy się 31 grudnia 2023 r. (czyli będzie trwał 4 miesiące).

W takim przypadku spółka przygotuje sprawozdanie finansowe za okres od 1 września 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Ważne terminy:

Sprawozdanie finansowe: Musi zostać przygotowane w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.

Zatwierdzenie przez walne zgromadzenie: Sprawozdanie finansowe musi zostać zatwierdzone przez walne zgromadzenie akcjonariuszy w ciągu 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.

 

Weronika Hoffa

radca prawny

 

Inne wpisy na blogu, na które polecam zajrzeć:

Sporządzenie sprawozdania finansowego oraz z działalności spółki z o.o.

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 ksh (środki obrony)

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. przez wykazanie BRAKU SZKODY 

Obrona członków zarządu przez wykazanie istnienia MAJĄTKU SPÓŁKI (art. 299 ksh)

Wypłacanie pieniędzy ze spółki z o.o. – najczęstsze błędy i ich możliwe konsekwencje

Nowopowołany członek zarządu sp. z o.o. może odpowiadać za błędy poprzedników

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. przez wykazanie BRAKU SZKODY

Wypowiedzenie kontraktu menedżerskiego a rezygnacja z pełnionej funkcji (art. 299 ksh)

Weronika Hoffa28 kwietnia 2022Komentarze (0)

Dzień dobry Prezesie!

Byłam niedawno na rozprawie w sprawie o zapłatę, którą wytoczył wierzyciel spółki przeciwko byłemu członkowi zarządu spółki z o.o (dla odmiany występowałam po stronie powoda). Po wysłuchaniu zeznań pozwanego, tj. byłego członka zarządu spółki, stwierdziłam, że muszę popełnić wpis który dziś czytasz i wyjaśnić w nim kilka kwestii podstawowych.

Skoro trafiłeś na mojego bloga to pewnie masz świadomość, że członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność własnym majątkiem osobistym, m.in. – jak to się mówi w uproszczeniu – „za długi spółki”, w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Odpowiedzialność ta, jak już pewnie wiesz, wywodzona jest z popularnego przepisu art. 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych, według którego:

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Podczas rozprawy, w której brałam udział wyjątkowo jako pełnomocnik powoda, na zadane przeze mnie pytanie pozwany członek zarządu zeznał, że zanim się zaczęły kłopoty finansowe spółki złożył wspólnikowi spółki wypowiedzenie kontraktu [menedżerskiego] w związku z czym przestał wówczas pełnić funkcję członka zarządu tej spółki i dlatego nie może ponosić odpowiedzialności za długi spółki nieuregulowane później.

[kliknij aby kontynuować…]

← Poprzednie wpisy