Dzień dobry Prezesie!
Witam Cie serdecznie w niedzielne popołudnie.
Przypomniałam sobie o jednej bardzo ważnej kwestii, która nurtuje moich klientów – członków zarządu spółek z o.o. i stwierdziłam, że warto popełnić krótki wpis na ten temat 🙂
Otóż, często otrzymuję zapytanie:
czy na postawie wyroku zasądzającego, który wierzyciel uzyskał przeciwko spółce, wierzyciel może dochodzić zapłaty długu spółki od jej członków zarządu?
czy wierzyciel, który dochodził roszczeń przeciwko spółce potrzebuje uzyskać kolejny – odrębny wyrok przeciwko członkom zarządu (wydany na podstawie art. 299 ksh)?
Chodzi więc o taką sytuację, kiedy spółka z o.o. zaciągnęła zobowiązanie np. wobec swoich kontrahentów, ale nie spłaciła zaciągniętego zobowiązania.
Wierzyciel wobec tego złożył w sądzie pozew o zapłatę i uzyskał korzystny dla siebie wyrok, a prowadzona kolejno na wniosek wierzyciela egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna.
Odpowiedź brzmi: NIE.
Wyrok przeciwko spółce z o.o.
Muszą być wydane dwa wyroki:
- pierwszy przeciwko spółce,
- drugi przeciwko osobie, która zasiadała w zarządzie tej spółki.
Wierzyciel nie może posłużyć się wyrokiem przeciwko spółce w dochodzeniu roszczeń przeciwko członkom zarządu – musi wytoczyć przeciwko nim osobne powództwo, czyli złożyć przeciwko nim pozew o zapłatę.
Oczywiście może to zrobić dopiero kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Zostało to przyznane przez Sąd Najwyższy już w 1999r. (zob. Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r., sygn. akt III CZP 10/99). Sąd Najwyższy przesądził wówczas, że na podstawie wyroku wydanego przeciwko spółce wierzyciel nie odzyska należności od członków zarządu tej spółki z o.o., gdyż nie będzie mógł wszcząć, na podstawie tego tytułu, egzekucji przeciwko członkom zarządu.
Nie ma do tego podstaw prawnych.
Oznacza to, że wierzyciel musi wystąpić z kolejnym pozwem, tym razem przeciwko wskazanym z imienia i nazwiska członkom zarządu, a po uzyskaniu kolejnego korzystnego dla siebie wyroku i zaopatrzeniu tego wyroku w klauzulę wykonalności, będzie mógł dopiero wszcząć postępowanie egzekucyjne, gdyby członkowie zarządy nie zechcieli zapłacić zasądzonych przez sąd kwot dobrowolnie.
Odpowiedzialność członków zarządu z art. 299 ksh aktualizuje się w razie bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce.
O tym, jak rozumieć bezskuteczność egzekucji piszę w kolejnym wpisie (zobacz tutaj). Nie chcąc wchodzić głębiej w to zagadnienie w obecnym wpisie, wspomnę jedynie, że przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, że nie jest konieczne uzyskanie formalnego postanowienia o bezskuteczności egzekucji od komornika, a stan bezskuteczności można wykazać w dowolny sposób.
No dobrze, czyli wynika z tego, że muszą zapaść dwa wyroki. Taka jest zasada.
Czy więc możliwe jest pociągnięcie do odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. bez uzyskania tytułu egzekucyjnego (wyroku) przeciwko spółce?
Wyjątkowo jeden wyrok
Wydawało by się, że nie …. lecz rozpatrujący wskazane wyżej zagadnienie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 grudnia 2006r. (sygn. akt II CSK 300/06) uznał na zasadzie wyjątku, że TAK, jeżeli spółka już została wykreślona z rejestru = nie istnieje w sensie prawnym, ale jej zobowiązanie jest stwierdzone (zobacz to orzeczenie).
Sąd Najwyższy uznał, że:
wobec utraty przez spółkę bytu prawnego – należało uznać, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, usprawiedliwiający odstępstwo od zasady wyrażonej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r., III CZP 10/99 i pozwalający w drodze wyjątku na wykazanie istnienia wierzytelności wobec spółki w procesie przeciwko członkom jej zarządu.
Było to usprawiedliwione także z tego względu, że bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce nie budziła wątpliwości, a Sąd Apelacyjny, na podstawie akt postępowania upadłościowego, ustalił wszystkie dane wymagane treścią art. 170 § 1 PrUp
Wyrok ten jest niekorzystny dla członków zarządu. Warto o nim pamiętać, zwłaszcza składając wniosek o wykreślenie spółki z rejestru z myślą, że rozwiąże to problem.
Pozdrawiam Cię,
Weronika Hoffa
radca prawny
***
Odszkodowawczy i deliktowy charakter odpowiedzialności za zobowiązania spółki a środki obrony
Musisz wiedzieć, że ustalenie charakteru odpowiedzialności z art. 299 ksh jest bardzo istotne. Wspomniałam o tym już w Istota i charakter odpowiedzialności art. 299 ksh czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.
Ma ono bowiem wpływ choćby na ustalenie momentu rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczenia, czy ustalenie przesłanek odpowiedzialności (szkody, zawinionego działania i związku przyczynowo-skutkowego) i przekłada się… [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }