Czym jest spółka z o.o.? Dlaczego warto ją założyć?

Drogi Czytelniku,

Jeżeli chcesz zrozumieć czym jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), o której tyle się mówi, bądź zastanawiasz się o co chodzi z tą „z ograniczoną odpowiedzialnością” i po co w ogóle zakłada się spółki z o.o. – ten wpis może być pomocny.

Spółka z o.o. to osoba prawna

Na wstępie musisz wiedzieć, że Ty, Ja, każdy z nas – w punktu widzenia przepisów prawa jesteśmy osobami fizycznymi. Spółki z o.o. też z puntu widzenia prawa są osobami, lecz w przeciwieństwie do nas ludzi – są tworem abstrakcyjnym – są osobami prawnymi, uregulowanymi w Kodeksie spółek handlowych. 

Spółka z o.o., zaraz po jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), jest nadal najpopularniejszą formią prowadzenia działalności.

Spółka i wspólnicy to odrębne podmioty prawa

Skoro już wiesz, że spółka z o.o. jest osobą prawną, to z łatwością zrozumiesz, że spółka z o.o. i Ty jesteście odrębnymi, w sensie prawnym, podmiotami prawa.

Tak jak i Ty, twoja spółka z o.o. może dokonywać różnych czynności prawnych. To więc spółka z o.o., w swoim imieniu i na swoją rzecz, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

To powoduje, że  z własną spółką (zasadniczo) możesz zawierać różne umowy, np. umowę najmu, kiedy chcesz coś spółce wynajmować. Nie ma również przeszkód byś Ty, jako przedsiębiorca prowadzący JDG, świadczył usługi na rzecz spółki z o.o. i otrzymywał od spółki zapłatę.

Możliwość zawierania umów z „własną” spółką stwarza wachlarz możliwości na zoptymalizowanie kosztów prowadzenia biznesu.

To co spółka z o.o. nabywa – formalnie należy do spółki, a nie do jej wspólników, a zobowiązania, które zaciąga – są zobowiązaniami spółki, a nie jej wspólników.

W razie, gdyby kontrahent spółki z o.o., nie zapłacił wystawionej przez spółkę faktury – to spółka z o.o. we własnym imieniu domagać się będzie jej zapłaty, a w razie konieczności będzie pozywać tego kontrahenta.

W odwrotnej sytuacji – kiedy to spółka, nie reguluje płatności w terminie wymagalności faktury wystawionej spółce przez jej kontrahenta – to spółka będzie wskazana jako pozwana w pozwie o zapłatę, a nie jej wspólnicy.

Pewnie już domyślasz się skąd nazwa – „z ograniczoną odpowiedzialnością” 🙂

Chodzi właśnie o to, że wspólnicy spółki z o.o. (zasadniczo) nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Co do zasady, długi spółki pozostają długami spółki, a nie jej wspólników.

Z odrębnej podmiotowości spółki, wynika również to, że spółki z o.o. prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą, posiadają własny, odrębny od jej wspólników, majątek. Wszystko co spółka z o.o. nabywa w toku działalności, formalnie więc należy do niej samej, a nie do jej wspólników. 

Spółka cywilna to nie spółka, a kontrakt

Kiedy już wiesz, że spółki z o.o. są podmiotami prawa, niezależnymi od wspólników – dla porównania, warto w tym miejscu wyjaśnić, czym jest spółka cywilna.

Spółka cywilna nie jest spółką prawa handlowego, dlatego nie została wymieniona pośród spółek, których powołanie tworzy odrębny podmiot prawa. Nie posiada ona podmiotowości prawnej, podpisanie umowy spółki cywilnej nie tworzy odrębnego podmiotu, tak jak w przypadku spółki z o.o.

Jest to wyłącznie umowa dwóch lub większej ilości przedsiębiorców, w której wskazują oni jak chcą współpracować, aby doprowadzić do realizacji wspólnego celu lub przedsięwzięcia gospodarczego, a nie odrębnym od wspólników podmiotem prawa (nie ma podmiotowości prawnej).

Sp. z o.o. jest spółką kapitałową

Spółka z o.o., pośród wszystkich spółek wymienionych w Kodeksie spółek handlowych, należy do tzw. spółek kapitałowych.

W spółkach tego rodzaju – jak sama nazwa podpowiada – najistotniejszy jest substrat kapitałowy, w tym wnoszone do spółki wkłady i ilość udziałów uzyskanych w zamian za wnoszone do spółki wkłady.

W generalnym ujęciu, spółki te lepiej sprawdzają się w przypadku większej ilości wspólników, nie oznacza to jednak, że spółki z o.o. nie możesz założyć sam. Z wielu powodów, jednak może nie opłacać się tego robić, ale o tym szerzej napiszę w innym wpisie.

W spółkach z o.o. decyzje najczęściej zapadają większością głosów. Siła głosu uzależniona jest od posiadanej przez wspólnika ilości udziałów. Uwidacznia to, że prym wiedzie substrat kapitałowy, a nie osobowy.

Najważniejsze organy spółki

W spółkach kapitałowych, a do takich należy spółka z o.o. – reprezentuje spółkę organ spółki – zarząd, a nie wspólnicy spółki. Zarząd pełni funkcję wykonawczą i reprezentuje spółkę na zewnątrz (np. podczas zawierania umów).

W zarządzie spółki z o.o. zasiadać mogą wspólnicy, ale nie to konieczne. Do zarządu spółki z o.o. można powołać osoby spoza grona wspólników np. profesjonalnych menedżerów.

Oprócz zarządu, drugim obligatoryjnym organem spółki jest zgromadzenie wspólników, które jest można powiedzieć „najwyższą władzą” w spółce. Zgromadzenie wspólników, jak sama nazwa wskazuje, tworzą wszyscy udziałowcy. W najbardziej istotnych sprawach, decyzję zapadają właśnie na zgromadzeniu wspólników, a zarząd ma obowiązek je wykonać.

Spółka z o.o. powstaje już z momentem podpisania umowy spółki, a więc jeszcze przed rejestracją spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Do czasu rejestracji w KRS mamy do czynienia z tzw. spółką w organizacji.

A teraz najważniejsze…

Po się zakłada spółkę z o.o.?

Podejmując decyzję o rozpoczęciu prowadzenia własnego biznesu, przedsiębiorcy zazwyczaj wybierają formę jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), która wydaje się najprostszą formą prowadzenia działalności.

W przypadku JDG, przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą pod własną firmą, a wszystko co nabywa na firmę, nabywa do własnego majątku. Majątek firmowy jest bowiem własnym majątkiem właściciela.

Podobnie rzecz się ma w przypadku zaciąganych zobowiązań – wszystkie zobowiązania firmowe, są zobowiązaniami, za które przedsiębiorca w pełni odpowiada.

Wraz z rozwojem swoich działalności i zwiększeniem formatu biznesu, przedsiębiorcy dostrzegają, że zawierają większą ilość umów, bądź zawierają umowy, na coraz to większe kwoty. Przyjmują tym samym, materialną odpowiedzialność za ich realizację.

Oznacza to, że przedsiębiorca prowadzący JDG codziennie ponosi ryzyko odpowiedzialności materialnej całym swoim majątkiem osobistym!

Nic więc dziwnego, że prowadzenie firmy, zwłaszcza dużego formatu, może spędzać sen z powiek przedsiębiorcom..

Wielu skłania to również do zastanowienia, czy warto ponosić pełną odpowiedzialność za te wszystkie umowy – całym własnym majątkiem osobistym. Pomocna okazuje się być wtedy forma spółki „z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Jednakże, nie tylko z powodu „ograniczonej odpowiedzialności” przedsiębiorcy wybierają formę spółki z o.o.

Szerzej o tym, po co tworzy się spółkę z o.o. przeczytasz w Dlaczego warto założyć spółkę z o.o.?

Weronika Hoffa
radca prawny