Weronika Hoffa

radca prawny

Specjalizuję się w zagadnieniach prawa gospodarczego, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności członków zarządu
[Więcej >>>]

Skontaktuj się!

Ciekawych szkoleń nigdy za wiele

Weronika Hoffa23 września 2017Komentarze (0)

Dzień dobry Prezesie!

Witam Cię serdecznie.

Uczestniczyłam niedawno w bardzo ciekawym szkoleniu zorganizowanym przez Polskie Towarzystwo Prawa i Gospodarki Rynkowej z zakresu m.in. odpowiedzialności członków zarządu.

Byłam bardzo mile zaskoczona, kiedy okazało się, że w szkoleniu tym w większości biorą udział praktycy, tj. członkowie zarządu spółek, księgowi i inni pracownicy spółek – a nie prawnicy.

Pozwoliło mi to posłuchać wypowiedzi praktyków i dowiedzieć się z jakimi problemami i wątpliwościami praktycy borykają się na co dzień.

Na szkoleniu poruszane były zagadnienia dotyczące odpowiedzialności z art. 299 ksh, odpowiedzialności likwidatorów spółek, odpowiedzialności członków zarządu za niezapłacone składki ZUS jak i za zaległości podatkowe etc.

Wszystko w ujęciu bardzo praktycznym.

Po każdym panelu był czas na dyskusję. Cieszę się bardzo, że wzięłam w nim udział.

Wśród zagadnień, które w bardzo ciekawy sposób przedstawił prowadzący szkolenie sędzia Leszek Ciulkin, znalazły się następujące:

  • Kiedy egzekucję można uznać za bezskuteczną?
  • Ustalenie okresu, za który odpowiadają członkowie zarządu.
  • Przesłanki egzoneracyjne (tj. wyłączające odpowiedzialność) członków zarządu.
  • Kto odpowiada w trybie art. 299 ksh i 116 ordynacji podatkowej (katalog podmiotów)?
  • „Właściwy termin” do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
  • Sposoby pozyskiwania danych umożliwiających zidentyfikowanie osób odpowiadających z art. 299 ksh i art. 116 ordynacji podatkowej.
  • Charakter wpisu do KRS informacji o zarządzie oraz sposobie reprezentacji.

Słuchałam z zainteresowaniem każdej wypowiedzi przekładając je od razu w myślach na skuteczne sposoby obrony członków zarządu przez odpowiedzialnością materialną.

Mam w głowie teraz chyba z 50 pomysłów na kolejne wpisy na blogu. Mam nadzieje, że czas pozwoli i wszystkie te pomysły zrealizuje w najbliższym czasie.

Tymczasem mogę pochwalić się kolejnym certyfikatem 🙂

Zabieram się do pisania. Miłego dnia!

 

Weronika Hoffa
radca prawny

***

Bezskuteczność egzekucji wobec spółki

Skoro trafiłeś na mojego bloga to pewnie masz świadomość, że członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność własnym majątkiem osobistym, m.in. – jak to się mówi w uproszczeniu – „za długi spółki”.

Odpowiedzialność ta, jak już pewnie wiesz, wywodzona jest z popularnego przepisu art. 299 § 1 Ksh, według którego:

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania … [Czytaj dalej…]

Bezskuteczność egzekucji wobec spółki (art. 299 ksh)

Weronika Hoffa07 sierpnia 2017Komentarze (0)

Witam Cię Prezesie!

Skoro trafiłeś na mojego bloga to pewnie masz świadomość, że członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ponosić odpowiedzialność własnym majątkiem osobistym, m.in. – jak to się mówi w uproszczeniu – „za długi spółki”.

Odpowiedzialność ta, jak już pewnie wiesz, wywodzona jest z popularnego przepisu art. 299 § 1 Ksh, według którego:

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania

Kiedy zatem mamy do czynienia z bezskutecznością egzekucji?

Bezskuteczność egzekucji ma miejsce wtedy:

gdy organ egzekucyjny prowadził postępowanie ale nie doprowadziło ono do spełniania świadczenia przez spółkę (uregulowania długu), co zostało potwierdzone wydanym postanowieniem.

gdy po przeprowadzeniu postępowania o wyjawienie majątku spółki z wykazu majątku wynika dysproporcja pomiędzy majątkiem spółki a wielkością jej zobowiązań.

We wpisie Ciężar dowodowy w sprawie z art. 299 ksh pisałam, że wierzyciel, który Ciebie pozwał na podstawie przepisu art. 299 ksh musi w istocie udowodnić w procesie tylko jedną (1 !) przesłankę, tj. bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółce z o.o.

Wierzyciela bowiem wyręczają domniemania prawne od konieczności dowodzenia pozostałych okoliczności.

[kliknij aby kontynuować…]

Obrona przed odpowiedzialnością z art. 299 ksh (środki obrony)

Weronika Hoffa11 czerwca 2017Komentarze (0)

Prezesie 🙂

Ustalenie charakteru odpowiedzialności z art. 299 ksh jest ważne.

Musisz wiedzieć, że ustalenie charakteru odpowiedzialności z art. 299 ksh jest bardzo istotne. Wspomniałam o tym już w Istota i charakter odpowiedzialności art. 299 ksh czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.

Ma ono bowiem wpływ choćby na:

  1. ustalenie momentu rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczenia,
  2. ustalenie przesłanek odpowiedzialności (szkody, zawinionego działania i związku przyczynowo-skutkowego)
  3. przekłada się bezpośrednio na sposoby obrony w procesie przeciwko członkowi zarządu.

deliktowa odpowiedzialność odszkodowawcza – konsekwencje

Według ugruntowanego już poglądu przyjętego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, odpowiedzialność z art. 299 ksh to deliktowa odpowiedzialność odszkodowawcza, a nie odpowiedzialność gwarancyjna.

Jak to często bywa nawet w morzu zgodnych poglądów spotkać można jakieś samotne wyspy twierdzące, że jednak jest inaczej i jest to odpowiedzialność gwarancyjna.

Skoro zatem podstawą tej odpowiedzialności jest szkoda, którą należy rozumieć jako obniżenie potencjału majątkowego spółki, to istotne jest czy tak rozumiana szkoda u wierzyciela wystąpiła, w jakiej wysokości, i czy między zawinionym dzianiem członka zarządu a powstałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Ma to bezpośrednie przełożenie na ustalenie środków obrony przed odpowiedzialnością.

 

Dzięki ustaleniu subsydiarnego, odszkodowawczego i deliktowego charakteru odpowiedzialności z art. 299 ksh można przyjąć, że członek zarządu może się bronić nie tylko twierdząc, że:

  • zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego  albo o zatwierdzeniu układu,

  • nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie nie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego  albo o zatwierdzeniu układu, lecz nastąpiło to nie z jego winy

  • nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie nie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego  albo o zatwierdzeniu układu, lecz mimo tego wierzyciel nie poniósł szkody

  • członek zarządu nie pełnił funkcji gdy zobowiązanie było zaciągane (ponieważ np. jego mandat już wygasł)

ale również dowodząc, że:

  • spółka nie odniosła szkody wskutek działań członka zarządu ponieważ, nawet gdyby członek zarządu zachował się prawidłowo, tj. zrealizował swój obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość spółki to wierzyciel i tak wierzyciel nie mógłby zaspokoić swojego roszczenia z majątku spółki.

  • spółka, co prawda, odniosła szkodę wskutek działań członka zarządu ale jest ona niższa od niewyegzekwowanego od spółki zobowiązania, więc powództwo jest zasadne jedynie w części.

     

Trzymając się dalej odszkodowawczego charakteru odpowiedzialności z art. 299 ksh  za czyn niedozwolony (ex delicto) przyjąć należy, że członek zarządu winien, co najwyżej, być pociągnięty do odpowiedzialności w takim zakresie w jakim spółka byłaby nadal zobowiązana do zapłaty, gdyby członek zarządu postąpił prawidłowo i zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości w czasie właściwym.

 

⇒W każdym jednak przypadku warto na wstępie ustalić:

      • czy na pewno zostałeś skutecznie powołany do zarządu i kiedy?
      • kiedy przestałeś pełnić funkcję członka zarządu (czy przypadkiem już przed złożeniem rezygnacji czy odwołaniem z zarządu Twój mandat nie wygasł) i czy przypadkiem zobowiązanie spółki nie powstało później, tj. kiedy Ty już przestałeś pełnić funkcję?
      • czy zobowiązanie spółki już choćby w części nie wygasło?
      • czy spółka, w której zarządzie pełniłeś funkcję nie ma obecnie jakiegoś majątku?

 

Weronika Hoffa
radca prawny

***

Czytaj również:

Czym jest spółka z o.o.

Odpowiedzialność z art. 299 ksh – jak się przed nią obronić?

Odpowiedzialność członków zarządu w razie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce z o.o.

***

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

 

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

Weronika Hoffa11 maja 2017Komentarze (0)

Witam Cię Prezesie!

Dla ustalenia za co i kiedy odpowiadasz na podstawie art. 299 ksh konieczne jest zrozumienie istoty i charakteru prawnego odpowiedzialności wynikającej z tego przepisu. Wspomniałam już o tym we wpisie Odpowiedzialność z art. 299 ksh – jak się przed nią obronić?

Pisałam wówczas, że odpowiedzialność ta nie wynika i nie powstaje z samego faktu pojawienia się po stronie spółki długów oraz bezskuteczności egzekucji, nie jest to bowiem odpowiedzialność podobna do odpowiedzialności poręczyciela oraz, że gwarantuje Ci, że poznanie prawdziwej istoty  i charakteru odpowiedzialności pozwoli Ci nie tylko uniknąć błędów ale przede wszystkim, zapewnić bezpieczeństwo twojego majątku osobistego.

 

Za co tak naprawdę odpowiadasz na podstawie art. 299 ksh?

Wiem, że brzmienie art. 299 § 1 ksh zdaje się dostarczać argumentów przemawiających za ujmowaniem statuowanej w nim odpowiedzialności jako odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, tj. za cudze zobowiązania (no bo w końcu nie Twoje tylko Spółki), podobnej przez to do odpowiedzialności poręczyciela. Spółka ma niespłacone długi więc płacić za nie ma zarząd, gdyż przez działania członków zarządu one powstały. Tak nie jest!

Zdziwisz się pewnie, kiedy napiszę, że wynikająca z art. 299 ksh odpowiedzialność członków zarządu jest odpowiedzialnością deliktową – a więc wynikającą z czynu niedozwolonego (łac. ex delicto), o charakterze odszkodowawczym. Oczywiście chodzi o Twój delikt, a nie Spółki. Tym samym na zasadzie art. 299 nie odpowiadasz za dług cudzy (dług spółki) tylko za własny.

Pewnie jesteś zdziwiony i nasuwa Ci się pytanie, o jaki czyn niedozwolony chodzi?

 

Odpowiedzialność za delikt, czyli za co?

Według wiodącego obecnie poglądu uznaje się, że odpowiedzialność z art. 299 ksh jest to odpowiedzialność o charakterze odszkodowawczym, za zawinione przez członka zarządu niezgłoszenie w odpowiednim czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki lub wszczęcie postępowania układowego i doprowadzenie do takiej sytuacji, w której egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna, co w konsekwencji doprowadziło do powstania szkody wierzyciela wynikającej z niemożności zaspokojenia swojej wierzytelności wobec spółki.

Innymi słowy, gdybyś Ty członku zarządu wykonał swój obowiązek i złożył  w porę wniosek o ogłoszenie upadłości spółki – wierzyciel miałby szansę na zaspokojenie swojej wierzytelności od swojego dłużnika, czyli spółki. Popełniłeś więc delikt, gdyż zadziałałeś niezgodnie z obowiązkiem ustawowym, a może gdybyś w odpowiednim czasie zgłosił taki wniosek to wierzyciel otrzymałby (choćby w części) spłatę. Celem bowiem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli, głównie ze środków uzyskanych w wyniku likwidacji masy upadłości (czyli po sprzedaży jej majątku).

Odpowiedzialność z art. 299 ksh to deliktowa odpowiedzialność własna członków zarządu za dopuszczenie do obniżenia potencjału majątkowego spółki, powodującego niemożność wyegzekwowania zobowiązań spółki z o.o. z jej majątku.

 

Oczywiście, jak to w prawie bywa, istnieją przedstawiciele doktryny prawa, według których odpowiedzialność z art. 299 § 1 ksh nie ma charakteru  odszkodowawczego, a raczej jest to odpowiedzialność gwarancyjna, którą można porównać do odpowiedzialności poręczycieli. Dywagacje o charakterze prawnym odpowiedzialności ukrócił jednak Sąd Najwyższy w 2008r., kiedy to pogląd o odszkodowawczym charakterze ostatecznie został przyjęty w uchwale składu siedmiu sędziów SN (uchw. SN (7) z 7.11.2008 r., III CZP 72/08, więc śmiało mogę twierdzić, że uznać go należy za wiodący i ugruntowany.

Według Sądu Najwyższego, jeżeli od przewidzianej w art. 299 ksh odpowiedzialności można uwolnić się przez wykazanie braku szkody (patrz art. 299 §  ksh), to odpowiedzialność ta musi być uznana, za odpowiedzialność odszkodowawczą. Ja się oczywiście z tym stanowiskiem zgadzam.

I teraz najważniejsza kwestia…

Na pierwszy rzut oka może nie wydaje Ci się to ważne, czy odpowiedzialność ta ma charakter odszkodowawczy czy też nie. Jest to jednak bardzo ważne! Od tego bowiem zależy jak powinieneś się bronić w ewentualnym procesie i jakimi argumentami posługiwać. Jakimi ? O tym w Odszkodowawczy i deliktowy charakter odpowiedzialności za zobowiązania spółki art. 299 ksh a środki obrony.

 

Weronika Hoffa
radca prawny

***

Czytaj również:

Czym jest spółka z o.o.

Odpowiedzialność z art. 299 ksh – jak się przed nią obronić?

Odpowiedzialność członków zarządu w razie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce z o.o.

 

Odpowiedzialność z art. 299 ksh – jak się przed nią obronić?

Weronika Hoffa11 kwietnia 2017Komentarze (0)

Dzień dobry Prezesie!

Skoro trafiłeś na mojego bloga to pewnie wiesz, że możesz ponosić odpowiedzialność własnym majątkiem osobistym „za zobowiązania spółki”, w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność ta, wynika z brzmienia przepisu art. 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych, według którego:

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Kiedy zrozumiesz jaka jest stota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – będziesz wiedział czego powinieneś się wystrzegać

Dla ustalenia za co i kiedy odpowiadasz na podstawie art. 299 ksh konieczne jest zrozumienie istoty i charakteru prawnego odpowiedzialności wynikającej z tego przepisu. Nie jest to bowiem – wbrew powszechnemu przekonaniu – odpowiedzialność za długi spółki, mimo, że sama posługuje się tym sformułowaniem dla uproszczenia (traktuje to jako skrót myślowy). Mam jednak świadomość, że odpowiedzialność ta nie wynika z samego faktu pojawienia się po stronie spółki zobowiązań oraz bezskuteczności ich egzekucji. Gwarantuję Ci, że poznanie prawdziwej istoty  i charakteru odpowiedzialności pozwoli Ci, nie tylko uniknąć błędów, ale przede wszystkim, zapewnić bezpieczeństwo twojego majątku osobistego. Zrozumiesz wtedy do jakiej sytuacji nie powinieneś dopuścić i czego powinieneś się wystrzegać.

Przeczytaj mój wpis Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

 

Sposoby obrony przez odpowiedzialnością z art. 299 ksh

Sposoby obrony przed omawianą odpowiedzialnością ustalić już można z brzmienia kolejnych ustępów przepisu art. 299 ksh, choć mało kto skupia się na dalszej części tego przepisu. Z części tej wynika, że członek zarządu ma możliwość uniknięcia osobistej odpowiedzialności z art. 299 ksh, jeżeli przed sądem wykaże, że:

  1. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego  albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.

  2. niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z winy członka zarządu.

  3. pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

  4. obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej i dowiedzieć się co to właściwie znaczy, zapraszam do śledzenia moich kolejnych wpisów 🙂

 

Weronika Hoffa
radca prawny

***

Czytaj również:

Czym jest spółka z o.o.

Wypłacanie pieniędzy ze spółki z o.o. – najczęstsze błędy i ich możliwe konsekwencje

Odpowiedzialność członków zarządu w razie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce z o.o.

 

***

Istota i charakter odpowiedzialności z art. 299 ksh – czyli za co tak naprawdę odpowiada członek zarządu sp. z o.o.?

← Poprzednie wpisy

Następne wpisy →